Friday, November 13, 2009

दुंग बा ना नुम् थल


हँ छाल्यी हछा बुंग (टिकाधन चामलिंङ)

दुंग बा ना नुम् थल
आछुम आसुम्पालाई रोदुंग ची यिप्पो न्ग
आल्सेको उम्छाची खोड़ा मिपुसा बो मखाता
कान्गना पाल्येसीइ पाछैदइ द्येतिरे मिन्गासिय
पापा मामावाना मिरुन्गाकोम ओसको ची

दुंग बा ना नुम् थल
ऐना इला हिंगे नाखा ना कैका रोदुंग
नाखना द्येपामो रोदुंग? द्येपा सुग्सी?
कैकाना सोल्ये? सो बो? मिरिग्ये खैपासुग्सिवा
त्योदाका कैका धाइएको माइयको

दुंग बा ना नुम् थल
आम्का कोकुमा ची पिरुमाची ल्हाम्मा तीरे
पासुग मासुग ची खोड़ा मिहिंग्ये सेन्मा तीरे
दाया हुइलुंग खुइमा तीरे चार्मा बेछू ची ल्युमा तीरे
साकालामो लुंगटोदा वासुम बेछूवा खुइमा तीरे

दुंग बा ना नुम् थल
द्येपामो कैका रोदुंग ची द्येपाछा द्येपाछा
कैका झारान्ग हँ पाछा हँ पा बुंग
खान्गान्यी थल आम्का छप्पा कोक्पा ची
यिप्पो न्गों हँ पा सुग्सी रोदुंग ची

दुंग बा ना नुम् थल
सेला न्ग सेला त्यिरे कासे आल्ये न्ग
नुम्नुंग छैमानुग आल्ये सेला पात्येरै
त्योसोम्थल त्योको आम्का मखात्ये न्गासेको झारा निदुंग ची
आल्येन्ग सैमा तीरे,बैमा तीरे, प्लिमा तीरे,रुन्ग्मा तीरे

दुंग बा ना नुम् थल
खैमो दाया खोडा हिन्ग्ये दिछुम खोदा हिन्ग्ये ?
खैमो पाछा द्ये मचिनुग ध्ये दायावा सेन्यो न्गासे
आसो झारा न्गामै चिमई च्योऊ ख्रुप्सान्यी
ना ख़ ना माइये को धाइएको कुन्योऊ

त्योसोन्ग निदुंग माकासा न रुग्मा
रुग्सा दुंग बा ना नुम् थल कान्गा

बाम्रांग-२, खोटाङ

Sunday, November 8, 2009

कैका


भूपि शेरचन

कैका वीर हिङाच्के
तर तयाहोरा हिङाच्के
कैका तयाहोरा हिङाच्के

त्योसोनोम वीर हिङाच्के
कैका तयाहोर मितुर देलो वीर तुर्मा पाचापुम्किना
कै कहाभारतदा हिङेको एकलब्य
देलोलाखै द्रोणचार्यवा कैकालई हेला मैद्यो
हेकालइै तया इमा छइदे
आम्का तया खइन्योको रुङमा छइदे
शक्तिलई
ङो आम्का अस्तित्वलई
तर त्योको द्रोणचार्यमो मूति मुमा लेसिम्के
आम्का खिमतोदा
त्योकोलई पुजा मुम्के
स्यामैदच्के
देलोनखै भ्या आम्मा च्ईदिच्के
ङो द्रोणाचार्यमो अन्य कुलीन
चेलाचिभुन्दा लेपा तिराच्के
तर आम्का तयानाका आस्चर्यच
भयभित तुसा्र
प्रत्येक दुङदा कैतोदा बाने
ङो स्यामैसा खाबा इद्यो
ङो कैका खुमो इसारादा
आम्का बूढी औला भेटी इदाच्के
आम्का ´ारा दिम खुलइै इदाच्के
ङो मख्ख तिराच्के स्यामुमा त्योकुमेपा
आम्का आत्मशक्तिपिदा
त्योसोम्नो कैका वीर ना हिङाच्के
तर तयाहोरा हिङाच्के
कैका वीर हिङाच्केको
कैका तयाहोरा मितुर वीर तुर्मा देलो पाचाकाना
कैका खैपामो मूति मिमु
देलो वीर तुर्मा पाचापुम्काना ।

Saturday, November 7, 2009

गहुँगोरो अफ्रिका


आहुति

आङा रातो ही
मिनाचिमो खइन्योको रातो ही
निलो पसिनामो थोपा तिरेनो धाएपा
खैनीवा खैमो छुमो आलिवोसो अन्जुलिवा तातैदिए ।

काँ आङा द्युखामो बासुना नाम्मा लाम्इपा
खैनि काँलई अपमान तामुयो नो कालई ह्यालो ताङास्यो
मिचु जुधामैमा आँट मानि पुजारी
काङा वीसौं शताब्दीमो अछुत पी !
काँ न्याय लामइङासुई मुक्ति लामइङासुइ ।

खैमो मन्दिरमो मूर्तिनाका आङा आरनमो गन्ध वाने
दयादा हिङेको कन्तीनाका आङा पिुसनामो गन्ध वाने
मिचु जुधामैमा आँट मानी धर्माती मिना
आङा अस्तित्वलई मीदा हुइदानी ऐनानाखो धर्म मानामैमा आँट मानी
त्योको पुनि ऐनानाखो आङा अपमान मुयोको छाब्लाची च्योतानी ङो हुइमालई साहस मानी
काँना खैमो मन्दिरमो देवता मुपा कामी पी !
ओको गोलभूगोलमो इटो गहुँगोरो अफ्रिका पी !

खैनी ताहिङीेमेको बोखामालई नाप्सानी
हिङ्खादा हिङेको ´ारा खिमनाका आङा हीमो गन्ध बाने
मिचु जुधामैमा आँट मानि खइन्योको मिना
नाखो आङा रक्तनलिदा वा पाकानी
नाखो खैमो दिमागमो चाचुङ होसा्रनी
काँ खैमो बस्तिदा हिङेको चाचुङ होर्सुइको च्यामे !
वोको गोलभूगोलमो इटो गहुँगोरो अफ्रिका पी !

खैमो कुङदा रमाइबालेको गन्थीची चेतानी
त्योदा आङा द्युखामो छाम एनिम्के
मिचु जुधामैमा आँट मानि तयाँ हिङेको मिना
नाखो काँलई पशुलईवोसो खर्दानिनो घाँस इमा आँट मािन
ऐनानाखो खैनी जनावरभुन्दा फरक तुर्मा आँट मानी
काँ सारङ्गीवोसो बुट्ईको मादल चैध्इको छाम्पा पी !
ओको गोलभूगोलमो इटो गहुँगोरो अफ्रिका पी !

बोखादा वाङ्खाटाको आङा बुलिम नल्दािन
त्योदा आङा मिक्यामो आहाल तात्योकुमे
मिचु जुधामैमा आँट मानी खोरी खासाको मिना
ऐनानाखो खैमो द्योदा आङा द्युखामो दिम पाइना रुङ्मा आँट मानी
काँ खैमो गोरुदाहोँ बोखा ज्योत्इको मुसहर पी !
ओको गोलभूगोलमो इटो गहुँगोरो अफ्रिका पी !

खैमो फिलुनाका टाख्लोमो टोपीनोनो
खैनीवा तातेकुमेको क्षितिजनाका कुङकँयामो दीमनोनो
खोदा काँ पाहिङनोनो काँ राटोदा हिङई
दोसोम्सा कालई अछुत ताम्यो छुत मिना
बो ऐटादिममो कठघरादा हिङ्मा आँट मानी
ऐनानाखो खैनीलई फेरामैमा साहस मानी
मिचु जुधामैमा आँट मानि पुजारी
काङा वीसौं शताब्दीमो अछुत पी !
ओको गोलभूगोलमो इटो गहुँगोरो अफ्रिका पी !
काँ ऐटादिममो हिसाब ङाकुई
दोसो दे तिरे नाखइ काँ मुक्ति ङाकुई ।

Monday, November 2, 2009

सदुङखमा


मुना निश्चल

आलेमाङ
माएखातेनखा
हैखामाङ निनामा
हुइलुङ तिरे च
खोडा रहिवाले न इनुङ
उम्भर ना उम्चुङमा तिरिए
रिलुङ सुदुङखमा ची
इलादा राृङ्ग ची मुन्देनखा
वाप्पमारी कुसुन्चे वो
सामै ची रिसिया ची
वोखामादा ल्खुप्ते नखा
दे खालुदे सेलासुसुप्मालै वा
हछा रिसियाम खावै
ची
न्योल्यो ङासानी पोतेनखा
लेतिएन ङ सिए
खुन्योलो चुम्दानी
सदुङखमाम चामाचुम
ची
फ्रोकेनखा सेलामारी ।

खाल्ले-१, खोटाङ